Monitoring Ptaków Wybrzeża i Rzek (MPWR) | rok 2022
Monitoring Ptaków Wybrzeża i Rzek to program, który trwa od 2020 r. Główne gatunki objęte programem to ohar, ostrygojad, sieweczka obrożna i rybitwa białoczelna, dla których program śledzi zmiany możliwie całych krajowych populacji lęgowych. Od roku 2021 w skład gatunków głównych wchodzi również mewa siwa.
W roku 2022 stwierdzono w Polsce 107 par ohara. Jest to liczebność o ok. 7-8% niższa od wartości uzyskanych w dwóch poprzednich sezonach. Większość krajowej populacji zasiedlała Dolinę Dolnej Odry wraz z wodami Zalewu Szczecińskiego (46%), a także Dolinę Środkowej Wisły (27%). W porównaniu do poprzedniego sezonu zmniejszyła się liczebność zasiedlająca wybrzeże, natomiast populacja nadwiślańska zachowała stabilną liczebność. Na uwagę zasługuje lęg w żwirowni Pilce na Dolnym Śląsku, z dala od tradycyjnego zasięgu ohara w Polsce.
Ostrygojad gniazdował w 2022 r. w liczbie 45 par, co oznacza kolejny z rzędu wzrost liczebności krajowej populacji. Główną ostoją gatunku była środkowa Wisła z 41 parami, natomiast pozostałe 4 pary zasiedlały stanowiska w Dolinie Dolnej Odry i Ujściu Warty.
Liczebność krajowej populacji sieweczki obrożnej w 2022 roku oceniono na 201 par. Była to liczebność wyższa od ubiegłorocznej o 11%. Najliczniejsza populacja nadal zasiedlała Dolinę Środkowej Wisły, natomiast był to kolejny z rzędu sezon spadku liczebności populacji na tej rzece. Krytyczna wydaje się też sytuacja populacji znad Bugu, gdzie w tym roku nie stwierdzono żadnej lęgowej pary. Duży wzrost populacji odnotowano natomiast w populacji nadmorskiej, która zwiększyła się aż o 25% w porównaniu do roku ubiegłorocznego.
Drugi rok cenzusu mewy siwej wykazał obecność 496 par. Jest to wprawdzie nieco wyższa liczba niż ta uzyskana w poprzednim roku, co wynikało jednak z lepszego rozpoznania liczebności w dwóch dużych miastach – we Włocławku i Płocku. Dachy budynków były w tym roku siedliskiem co najmniej 34% całej populacji. Najważniejszą ostoją gatunku pozostała Dolina Środkowej Wisły gdzie gniazdowało 54% populacji. Liczebność mewy siwej w korycie tej rzeki była niższa od stanu z poprzedniego roku o 6% i aż o 15% w stosunku do roku 2020.
Rybitwa białoczelna gniazdowała w roku 2022 w liczbie 1021 par lęgowych, z czego aż 91% zasiedlało wyspy w korycie Wisły i Bugu. Pozostałe zasiedlone rzeki to Dunajec (15 par) i San (2 pary). Gatunek gniazdował ponadto na kilku zbiornikach zaporowych i żwirowniach oraz na trzech stanowiskach na wybrzeżu.
Na stanowiskach gatunków podstawowych notowano ponadto lęgi dwóch gatunków dodatkowych. Uzyskana liczebność 435 par sieweczki rzecznej jest wynikiem wyższym o niemal 20% w stosunku do dwóch pierwszych sezonów. Na podobnym poziomie utrzymuje się liczebność rybitwy rzecznej, którą oceniono w tym roku na 3553 par.
Sezon 2022 charakteryzowała raczej stabilna sytuacja hydrologiczna w korytach Wisły i Bugu. Rok ten był względnie suchy i obfitował w obecność wysp i łach, na których mogły gniazdować ptaki. Skorzystały na tym takie gatunki jak ostrygojad i rybitwa białoczelna, odnotowujące wysokie liczebności, natomiast sieweczka obrożna zaliczyła kolejny z rzędu wyraźny spadek liczby par na tych obszarach. Z drugiej strony optymistyczna dla tego gatunku wydaje się sytuacja na wybrzeżu, gdzie liczebność bardzo gwałtownie wzrasta. Pomimo regionalnych wahań liczebności dość stabilna wydaje się na razie populacja ohara. Mewa siwa kontynuuje proces wycofywania się z naturalnych siedlisk w dolinie Wisły i kolonizuje dachy budynków większych miast, co sprawia, że dalsze śledzenie faktycznych zmian jej krajowej liczebności staje się metodycznie trudne.
