Monitoring Ptaków Gór (MPG) | rok 2022
Monitoring Ptaków Gór, rozpoczęty w 2021 roku, dedykowany jest ptakom wysokogórskim: siwerniakowi, płochaczowi halnemu (gatunki główne), czeczotce brązowej, „podróżniczkowi rdzawogardłemu” (podgatunek svecica), świergotkowi łąkowemu oraz drozdowi obrożnemu (gatunki dodatkowe). Ponadto, obserwatorzy rejestrują wszystkie inne gatunki ptaków, stwierdzone w trakcie kontroli. W 2022 roku monitoring prowadzono na 47 powierzchniach, obejmujących siedliska wysokogórskie w Tatrach, na Babiej Górze i Pilsku, w Bieszczadach, w Karkonoszach oraz w Masywie Śnieżnika. Powierzchniami są kwadraty o boku 2 km, na których zlokalizowano punkty obserwacyjne (od 1 do 10 punktów na powierzchni). Obserwatorzy przeprowadzili na nich 2 kontrole, których terminy były uzależnione od lokalizacji: 20 V – 15 VI (kontrola 1) i 11 VI – 5 VII (kontrola 2) w Tatrach oraz 1-25 V (kontrola 1) i 21 V – 15 VI (kontrola 2) w pozostałych pasmach górskich.
W drugim roku badań stwierdzono wszystkie gatunki docelowe. Siwerniak był zarówno najliczniejszy (449 os.) jak i najszerzej rozpowszechniony (obecny na 83% powierzchni – najwyższa wartość wśród wszystkich gatunków odnotowanych w monitoringu). Gatunek ten stwierdzono we wszystkich monitorowanych pasmach górskich. Płochacz halny występował na 30% powierzchni, w tym niemal na wszystkich tatrzańskich (11 z 12) i znacznie rzadziej poza Tatrami (jedynie na 3 z 35 powierzchni). Łączna liczebność gatunku wyniosła 82 osobniki.
Wśród gatunków dodatkowych najszerzej rozpowszechniony był świergotek łąkowy, stwierdzony na 53% powierzchni; obecny był we wszystkich pasmach górskich. Łącznie stwierdzono 87 osobników, w tym niemal połowę w Karkonoszach (42 os.), a niespełna 1/4 w Bieszczadach. Również Karkonosze stanowiły główny rejon występowania czeczotki brązowej – z łącznej liczby 128 osobników odnotowano tam 71%. Poza Karkonoszami gatunek w niewielkiej liczbie występował w Tatrach i na Babiej Górze. Czeczotkę brązową odnotowano na 51% powierzchni MPG. Drozd obrożny był stwierdzony na 43% powierzchni w łącznej liczbie 63 osobników. Gatunek występował głównie w Tatrach i Karkonoszach; w ogóle nie stwierdzono go w Bieszczadach. Najrzadszy w omawianej grupie był „podróżniczek rdzawogardły”. Pojedyncze osobniki tego podgatunku stwierdzono jedynie na dwóch powierzchniach w Karkonoszach (frekwencja 4%).
Łącznie w monitoringu w sezonie lęgowym 2022 odnotowano 2692 osobniki z 63 gatunków. W drugim sezonie liczeń potwierdzono zróżnicowanie w występowaniu niektórych gatunków spoza grupy docelowych. Cierniówka i pokląskwa były szeroko rozpowszechnione w Bieszczadach (odnotowano je na 13 z 14 powierzchni w tych górach), podczas gdy w innych pasmach były praktycznie nieobecne. Dziwonia występowała na połowie powierzchni w Karkonoszach, zaś w pozostałych pasmach nie odnotowano jej wcale. Derkacz notowany był wyłącznie w Bieszczadach, gdzie stwierdzono go na 3 z 14 powierzchni.
Kolejne sezony badań w ramach monitoringu pozwolą na śledzenie długoterminowych zmian liczebności populacji lęgowych gatunków docelowych oraz na wskazanie trendów i przyczyn zmian liczebności innych rejestrowanych gatunków w strefach wysokogórskich kraju.
