Migrujące i zimujące gęsi - Monitoring Ptaków Polski

Monitoring Noclegowisk Gęsi (MNG)

Monitoring Noclegowisk Gęsi jest ogólnopolskim programem rozpoczętym w roku 2012, którego celem jest rejestrowanie zmian liczebności gęsi na kluczowych noclegowiskach, odgrywających istotną rolę dla populacji przelotnej tej grupy ptaków w Polsce i Europie. Liczenia odbywają się 4 razy - jesienią, zimą i dwa razy na wiosnę.

W sezonie 2020/2021 podczas kolejnych liczeń stwierdzono: 293 tysięcy gęsi jesienią, 288 tys. zimą, 577 tys. podczas pierwszego liczenia wiosną i 366 tys. w czasie drugiego liczenia wiosną. Wszystkie odnotowane liczebności należały do jednych  z najwyższych od początku monitoringu: wynik jesienny i zimowy były najwyższymi w tych okresach, natomiast wyniki wiosenne w obu przypadkach były drugimi najwyższymi w historii.

Liczebność gęsi zbożowej (od 2018 taksonomicznie podzielonej na gęś zbożową i gęś tundrową, w niniejszym omówieniu traktowaną wciąż jako jeden gatunek) wahała się od 84 tys. os. (liczenie zimowe) do 206 tys. os. (pierwsze liczenie wiosenne), a liczebność gęsi białoczelnej od 10 tys. os. (zimą) do 145 tys. os. (pierwsze liczenie wiosenne). Liczebność gęgawy podczas liczeń wahała się w zakresie 7,5-23 tys. os. Udział gęsi nieoznaczonych podczas poszczególnych liczeń wahał się od 32% do 61%.

Stwierdzone w ciągu 9 sezonów monitoringu trendy liczebności najliczniejszych gatunków należy traktować z ostrożnością, gdyż zależą one od wielu czynników środowiskowych, jak np.: pogodowych i siedliskowych w poszczególnych latach. Najsilniejsze wahania liczebności gęsi dotyczą drugiego liczenia wiosennego, co w dużej mierze wynika z terminu rozpoczęcia migracji. W przypadku gęsi zbożowej/tundrowej odnotowano spadek liczebności w okresie wiosennym, natomiast u gęsi białoczelnej stwierdzono silny trend wzrostowy jesienią i słaby wzrostowy późną wiosną. Spośród pozostałych gatunków na uwagę zwraca trend wzrostowy jesienią i zimą dla gęgawy oraz we wszystkich porach roku dla bernikli białolicej.