Podsumowanie sezonu 2020 Monitoringu Ptaków Polski - Monitoring Ptaków Polski

Podsumowanie sezonu 2020 Monitoringu Ptaków Polski

fot. Szymon Beuch
fot. Szymon Beuch

Latem 2020 roku zakończył się kolejny sezon zbierania danych w ramach Monitoringu Ptaków Polski. Krótkie podsumowania poszczególnych programów wraz z mapami rozmieszczenia gatunków i wykresami obrazującymi trendy znajdują się w zakładce „Podsumowania sezonów”, natomiast w sekcji „Raporty” w zakładce „Do pobrania” znajdują się pełne raporty z monitoringów. Szczegółowe wyniki dostępne są również na Portalu Mapowym GIS (PM-GIS). Dostęp do danych za pomocą PM-GIS został niedawno ułatwiony przez dodanie nowych funkcji, umożliwiających filtrowanie wyników pod względem różnych atrybutów (m.in. gatunki, programy, położenie względem podziału administracyjnego czy powierzchniowych form ochrony przyrody).

W 2020 r. Monitoring Ptaków Polski wzbogacił się o pięć nowych programów dedykowanych łącznie 15 lęgowym gatunkom ptaków. Monitoring Czapli Siwej i Białej (MCZ) ma charakter pełnego cenzusu populacji obu objętych nim czapli. Ich liczebność w pierwszym sezonie monitoringu przekroczyła dotychczasowe szacunki. Czapla siwa gniazdowała w liczbie ponad 11 tysięcy par, natomiast czapla biała osiągnęła rekordowe 549 par lęgowych skupionych w ośmiu koloniach.

W bieżącym roku wystartowały też dwa kolejne programy poświęcone krajowym sowom. Monitoring Sów Krajobrazu Rolniczego (MSKR) ma badać zmiany liczebności i rozpowszechnienia płomykówki, pójdźki oraz uszatki na 60 powierzchniach próbnych wylosowanych w całej Polsce. Pierwszy rok prac MSKR wykazał powszechne i równomierne występowanie wszystkich trzech sów na większości kwadratów. Najliczniejsza i najbardziej rozpowszechniona była uszatka – 140 rewirów na 82% powierzchni, następnie pójdźka i płomykówka (odpowiednio 109 i 77 terytoriów, na podobnej liczbie ok. 60% badanych powierzchni). Nasz najrzadszy gatunek sowy, puszczyk mszarny, doczekał się odrębnego programu. W 2020 r. Monitoring Puszczyka Mszarnego (MPS) wykazał 16 rewirów, spośród których w aż 10 przypadkach dowiedziono pewne lęgi gatunku. Uzyskana liczebność jest najwyższą dotąd odnotowaną w Polsce. Większość terytoriów zlokalizowana była na Lubelszczyźnie gdzie gatunek ten gniazduje dopiero od 11 sezonów. Wzrost liczebności i ekspansja puszczyka mszarnego trwa nadal, o czym świadczy pierwsze wykryte terytorium na Bagnach Biebrzańskich.

Pójdźka. Fot. Szymon Beuch

Pójdźka. Fot. Szymon Beuch

Najwięcej, bo aż 7 gatunków, liczono w ramach kolejnego nowego programu – Monitoringu Ptaków Wybrzeża i Rzek (MPWR). Dla czterech objętym nich gatunków udało się skontrolować wszystkie znane krajowe stanowiska lęgowe. Dzięki temu określono kompletne liczebności populacji ohara – 115 par, ostrygojada – 36 par, sieweczki obrożnej – 251 par i rybitwy białoczelnej – 876 par. Dodatkowo liczono też współwystępujące z nimi – sieweczkę rzeczną, mewę siwą i rybitwę rzeczną. Pierwszy rok prac MPWR udowodnił ogromne znaczenie doliny Wisły, Bugu i fragmentów wybrzeża dla monitorowanych ptaków. Jednocześnie wykazał on spadek znaczenia doliny Warty i Narwi dla tych gatunków.

Rybitwa białoczelna. Fot. Tomasz Chodkiewicz

Rybitwa białoczelna. Fot. Tomasz Chodkiewicz

Ostatnim nowym programem, którego wyniki okazały się bardzo zaskakujące, jest Monitoring Żołny (MZO). W 2020 r. udało się skontrolować wszystkie znane stanowiska lęgowe żołny w kraju. Wykazano aż 1011 zajętych nor tego gatunku w 346 koloniach lęgowych. Liczebność ta niemal pięciokrotnie przekroczyła dotychczasowe szacunki dla tego gatunku. Większość populacji zasiedlała południową i wschodnią część kraju, choć gniazdowanie wykazano niemalże we wszystkich województwach. Na stanowiskach żołny udało się policzyć również aż 13666 zajętych nor brzegówki – gatunku dodatkowego monitorowanego w ramach MZO.

Prócz realizacji wyżej opisanych programów przygotowywano również trzy dodatkowe, które ruszyć mają w sezonie lęgowym 2021 r. Będą to: Monitoring Pospolitych Ptaków Miast – program poświęcony gatunkom zasiedlającym tereny zurbanizowane w całym kraju; Monitoring Ptaków Gór – dotyczący kilku gatunków typowych dla najwyższych pięter górskich – przede wszystkim siwerniaka i płochacza halnego; Monitoring Rybitw Bagiennych – obejmujący najważniejsze stanowiska lęgowe rybitwy czarnej, białoskrzydłej i białowąsej oraz współwystępujących z nimi czterech gatunków perkozów.

W 2020 r. podjęto również decyzję o zakończeniu programu Monitoring Biegusa Zmiennego, w związku z trwałym wycofaniem się z Polski populacji badanego gatunku. Ostatnie tokujące biegusy zmienne w Polsce obserwowano w 2010 r, a pewne lęgi w 2005 r. Dalsza realizacja MBZ nie miała zatem uzasadnienia.

Wróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.