Wysoka liczebność bernikli rdzawoszyjej w sezonie 2019/2020
W ramach Monitoringu Noclegowisk Gęsi zbierane są dane dotyczące przede wszystkim trzech najliczniejszych gatunków, czyli gęsi zbożowej, gęsi tundrowej i gęsi białoczelnej. Liczone są jednak wszystkie gatunki dziko występujących gęsi, koncentrujące się na noclegowiskach w Polsce, w tym również bernikle.
W stadach gęsi migrujących przez nasz kraj spotkać można cztery gatunki bernikli. Najczęściej notowana jest bernikla białolica. Jest ona spotykana we wszystkich regionach, zaś jej liczebność stwierdzona w trakcie Monitoringu regularnie osiąga poziom kilkuset osobników. Podobne liczebności maksymalne osiąga w niektóre sezony bernikla kanadyjska, lecz jej koncentracje notowane są niemal wyłącznie w rejonie Zalewu Wiślanego. Wzdłuż polskiego wybrzeża regularnie przelatuje bernikla obrożna, choć z powodu różnic w fenologii migracji i wyborze miejsc odpoczynku gatunek ten tylko wyjątkowo notowany jest w trakcie liczeń monitoringowych. W skali kraju najrzadszą z bernikli jest bernikla rdzawoszyja. Gatunek ten gniazduje w tundrze w azjatyckiej części Rosji, zaś zimuje głównie w basenie Morza Czarnego. Od lat wykazuje spadek liczebności, w związku z czym uznawany jest za globalnie zagrożony; według kryteriów IUCN zaliczony jest on do kategorii VU, czyli narażony na wyginięcie. Do końca lat 1980. bernikle rdzawoszyje pojawiały się w Polsce wyjątkowo. Regularne obserwacje z ostatnich lat, w tym również liczenia w ramach MNG, wykazały, że gatunek ten przelatuje przez nasz kraj regularnie, choć w niewielkiej liczbie.
![Lecące bernikle rdzawoszyje w stadzie mieszanym z gęsiami tundrowymi i białoczelnymi](assets/images/5/BRARUF_1_Lech_Iwanowski_ed-87e6f819.jpg)
Zakończony niedawno sezon Monitoringu Noclegowisk Gęsi był rekordowy pod względem liczebności bernikli rdzawoszyjej. Gatunek ten odnotowano na wszystkich czterech kontrolach monitoringowych. Na uwagę zwraca zwłaszcza liczebność gatunku podczas liczenia jesiennego w listopadzie 2019. Na czterech noclegowiskach odnotowano wówczas łącznie 19 osobników. Stado stwierdzone na stawach Wielikąt w woj. śląskim, liczące 11 bernikli rdzawoszyich, było drugim największym zgrupowaniem tego gatunku w historii obserwacji ornitologicznych w Polsce i największym stwierdzonym współcześnie. Większą koncentrację odnotowano jedynie wiosną 1848 roku na Lubelszczyźnie, kiedy to zaobserwowano 60 osobników.
Notowane w Polsce liczebności bernikli rdzawoszyjej nie wskazują aby nasz kraj był istotną ostoją tego gatunku podczas migracji. Regularność obserwacji w ostatnich latach sugeruje jednak, iż Polska leży na trasie stałych wędrówek niewielkiej części populacji tego zagrożonego gatunku. Notowany od końca XX wieku wieku wzrost liczby osobników i stwierdzeń w połączeniu z zaobserwowanym przesunięciem głównych zimowisk bardziej na zachód sugeruje, że znaczenie ziem polskich dla bernikli rdzawoszyjej może w niedalekiej przyszłości się zwiększyć.
Fot. L. Iwanowski
![Bernikle rdzawoszyje razem z gęsiami tundrowymi i białoczelnymi oraz gęgawami na stawach Wielikąt w woj. śląskim, część ptaków w locie, cześć na wodzie, w tle trzciny](assets/images/1/BRARUF_3_Lech_Iwanowski-4de0ec5a.jpg)