Trendy krótkoterminowe MPPL 2011-2022
Rok 2022 był 23 sezonem badawczym w Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych w Polsce. W liczeniach ptaków wzięło udział 469 obserwatorów, a kontrole przeprowadzono na rekordowej liczbie 809 powierzchni. W ciągu 23 lat badań odnotowano umiarkowany wzrost liczebności 100 najszerzej rozpowszechnionych gatunków ptaków w Polsce. Więcej wyników znaleźć można w podsumowaniu sezonu w zakładkach ptaki pospolite, ptaki lasów i zadrzewień oraz ptaki krajobrazu rolniczego.
W roku 2022 oprócz standardowo raportowanych trendów w całej serii pomiarowej (2000-2022), dodatkowo przedstawiono krótkoterminowy trend liczebności, obejmujący okres ostatnich 12 lat. Okres ten przyjęto zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, która wymaga raportowania krótkoterminowego trendu w takim oknie czasowym w ramach sprawozdawczości z wdrażania dyrektywy ptasiej w Unii Europejskiej.
W całym okresie badań (23 lata) 24 gatunki sklasyfikowano jako niewykazujące kierunkowych zmian liczebności, a ich populacje uznano za stabilne. 47 gatunków wykazało wzrost liczebności, a 38 gatunków charakteryzowała tendencja spadkowa. W przypadku jednego gatunku, czyża, trend kierunkowych zmian pozostał nieokreślony. Najwyższy wzrost liczebności w latach 2000-2022 wykazał dzięcioł zielony, ponadto odnotowano znaczący wzrost liczebności u siniaka, żurawia, bażanta oraz pleszki. Największy spadek liczebności zarejestrowano w przypadku rycyka, czajki, świergotka polnego, przepiórki i turkawki.
W ostatnich 12 latach aż 40 gatunków sklasyfikowano jako stabilne, znacznie więcej niż w całej serii pomiarowej. W przypadku 26 gatunków stwierdzono ustabilizowanie się liczebności na nowym, wyższym lub niższym poziomie, po zmianach jakie nastąpiły głównie w pierwszej dekadzie XXI wieku. Taką zmianę trendów odnotowano u 10 gatunków, które uznawano do tej pory za spadkowe m.in. dla szczygła, łyski czy świergotka łąkowego (wykres) oraz dla 16 gatunków uznawanych za wzrostowe jak trzciniak, kruk, kowalik czy kopciuszek (wykres). Duży udział gatunków stabilnych w okresie ostatnich 12 lat pociągnął za sobą zmiany w innych kategoriach. Krótkoterminowe trendy wzrostowe odnotowano dla 32 gatunków, spadkowe dla 36 gatunków, a dla dwóch gatunków trend pozostawał nieokreślony. W analizowanym tu okresie znacząco pogorszyła się sytuacja 8 gatunków ptaków, które tradycyjnie klasyfikowane są jako stabilne lub wzrostowe. Był to jerzyk, krzyżówka, dzwoniec (wykres), piecuszek, gąsiorek, białorzytka, wilga oraz szpak. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja dzwońca, którego średnie roczne tempo spadku liczebności w krótkim terminie było najwyższe dla powyższych gatunków i wynosiło 5,7%.
Poprawę trendu analizowanym krótkim terminie odnotowano jedynie dla 5 gatunków: myszołowa, który w całej serii pomiarowej klasyfikowany jest jako gatunek zmniejszający liczebność, ale w ostatnich 12 latach zwiększa ją na powierzchniach MPPL, pełzacza ogrodowego, wrony, krzyżodzioba świerkowego oraz piegży (wykres), które w całym okresie uznawane są za stabilne, ale w ostatnich 12 latach istotnie zwiększyły liczebność.
Zestawienie tabelaryczne trendów liczebności długo- i krótkoterminowych znaleźć można w raporcie z prac terenowych w roku 2022, dostępnym w zakładce do pobrania.
